احادیث امام حسن مجتبی علیه السلام
امام یازدهم شیعیان «حسن بن علی» نام دارد و کنیه ایشان« ابومحمد» و لقبش زكّي و عسكری است.ایشان در 8 ربيع الثانی سال 232 هجری در مدينه به دنیا آمد و در جمعه هشتم ربيع الاول سال 260 در سن 28 سالگی به شهادت رسید و در سامرا به خاک سپرده شد.
خلفای عباسی برای اينكه امامان معصوم علیهم السلام را تحت نظر بگیرند و بر فعاليت‌های فكری و سياسي آنان احاطه داشته باشند، آنان را از مدينه منوره (كه مركز علم و دين بود) به بغداد و سامراء و خراسان (كه پايتخت‌هاي دستگاه حاكمه بود) فرامی خواندند. به همین جهت امام حسن عسكری علیه السلام تقريباً تمام عمر را یا در زندان و یا در تبعيد به سر برد.حضرت 2 ساله بود كه به همراه پدرش به تبعيدگاه رفت و مدت 20 سال همراه با آن حضرت در تبعيد بود. به همین دلیل اصحاب نمي‌توانستند خدمت ايشان برسند اما امام حسن عسکری علیه السلام با ايجاد تشكيلات سری، پيروان خود را سازماندهي كرد.
ایجاد شبکه ارتباطی وکالت برای ارتباط با شیعیان
فشار حکومت غاصب عباسی بر شیعیان به ویژه بر رهبر آنان امام حسن عسکری علیه السلام به قدری در این دوره شدت گرفته بود كه امام را ناگزير كردند هر هفته در دربار حاضر شود. یكی از شیعیان نقل می‌كند در یكی از روزهایی که قرار بود امام علیه السلام به دارالخلافه برود. ما در نقطه‌ای به انتظار دیدار وی جمع شدیم، در این حال توقیعی از طرف آن حضرت بدین مضمون به ما رسید: «كسی بر من سلام و حتی اشاره هم به طرف من نكند، زیرا كه در امان نیستید». این روایت به خوبی نشان می‌دهد كه امام علیه السلام و شیعیان تا چه حد تحت نظر و كنترل دستگاه خلافت بوده‌اند و امام علیه السلام نیز با رعایت تقیه جان خویش و شیعیان را حفظ می‌كرده است.
خلفای عباسی به همین کنترل شدید بسنده نکرده بلكه امام را بازداشت کردند و در محله «عسكر» سامراء که یک منطقه نظامی بود، در تبعید نگهداشتند،به همين جهت حضرت به «عسكری» معروف شدند. اما با وجود همه این تدابیر شدید امنیتی که حکومت عباسی ترتیب داده بود از آنجا که امر الهی قطعا تحقق می یابد، امام حسن عسکری علیه السلام با ايجاد شبكه وکالت، ارتباط خود را با شیعیان حفظ کرده و در عین حال آنان را برای دوران غیبت فرزند گرامی اش حضرت مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف آماده کرد.
در زمان امام حسن عسكري علیه السلام شیعیان در مناطق مختلف و شهرهاي متعددي زندگی می کردند و این گستردگي و پراكندگي مراكز تجمع شيعيان، مستلزم وجود سازمان ارتباطي منظمي بود تا پيوند شيعيان را با حوزه امامت از يك سو، و ارتباط آنان را با همديگر از سوي دیگر برقرار سازد. اين نياز از زمان امام نهم حضرت امام جوادعلیه السلام احساس مي‌شد و به همین جهت شبكه ارتباطي وكالت و نصب نمايندگان در مناطق گوناگون، به منظور برقراري چنين سيستمي مورد اجرا گذاشته شد که تا زمان امام عسكری علیه السلام نيز ادامه پیدا کرد.
امام حسن عسكري علیه السلام نمايندگاني از ميان چهره‌هاي شاخص و شخصيت‌هاي برجسته شيعيان برگزيد و در مناطق متعدد منصوب كرد و از اين طريق با پيروان خویش در ارتباط بود. امام از طريق اعزام پيك‌ها نيز با شيعيان و پيروان خود ارتباط برقرار مي‌ساخت و از اين راه مشكلات آنان را برطرف مي‌كرد.به عنوان نمونه مي‌توان از فعاليت‌ها «ابوالأريان» يكي از نزديكترين ياران امام ياد كرد، او نامه‌ها و پيام‌هاي امام را به پيروان آن حضرت مي‌رساند، و متقابلاً نامه‌ها، سؤال‌ها، مشكلات و وجوه ارسالي شيعيان را در سامراء به محضر امام مي‌رساند.
مبارزه امام حسن عسکری علیه السلام علیه فرقه های مختلف انحرافی
در دوران امام یازدهم، یعنی نیمه اول قرن سوم هجری، فرقه‌ها و مذاهب مختلفی در درون جامعه اسلامی شكل گرفته بود.عالمان این مذاهب درصدد گسترش عقاید باطل و انحرافی خویش بودند. امام حسن عسكری علیه السلام علاوه بر مبارزات سیاسی كه عمدتاً به صورت پنهان و در قالب سیستم پنهانی وكالت دنبال می‌شد، با این فرقه‌های منحرف نیز برخورد داشت، انحرافات آنها را بیان می‌كرد و شیعیان را از افتادن در دام آنان نجات می‌داد. از جمله این فرقه‌های انحرافی غالیان، صوفیان، مفوضه، واقفیه، معتزله، ثنویه و جاعلان حدیث بودند.
از سال 240 و بعد از دوره معتصم عباسی یک جریان ضد معتزله و ضد عقلانیت پدید آمد که از متوکل عباسی شروع شد.متوکل عباسی قشری‌ترین خلیفه بنی عباس بود و از نظر تفکری، نهضت «احمد حنبل» که حدیث گرا بود را تأیید می‌کرد.متوکل با اینکه خود فردی فاسق بود خیلی ظاهرگرا بود و علیه عقلانیت معتزله که در زمان مأمون و معتصم حاکم بود اقداماتی کرد که نتیجه آن ظاهرگرایی، یکی ظهور مذهب «حنبلیه»، و بعدها در قرن چهارم نیز باعث ظهور «اشاعره» شد که حدیث گرا و قائل به جبر بودند.
بر خلاف معتزله و شیعه که عقلانی بودند و نسبت به حکومت وقت معترض بودند اشاعره چنین نبودند و حکومت وقت را مورد پذیرش قرار می‌دادند. بر این اساس بود که در زمان متوکل عباسی هم رهبران معتزله زندانی بودند و هم رهبران شیعه.این عوامل سبب شد تا شرایط خفقان اجتماعی پدید بیاید. نتیجه این شرایط اجتماعی نوعی مخفی گرایی بود که امامان شیعه از جمله امام حسن عسکریعلیه السلام اعمال می‌کردند. امام حسن عسکری علیه السلام بیش از 28 سال عمر نکرد ولی در مدت 6 سال امامت و ریاست روحانی اسلامی آثار مهمی از تفسیر قرآن و نشر احکام و بیان مسائل فقهی و جهت دادن به حرکت انقلابی شیعیانی که از راههای دور برای کسب فیض به محضر امام می رسیدند بر جای گذاشت.
سامرا خاک گل ماست خدا می داند خاک من از گل مولاست خدا می داند
نــظـر از سـامـره بـردار دلـم را بـنـگــر حرم عسگـری اینجاست خدا می داند
سومین دوره آموزش « ادبـیــات انـتـظــار »